Kiedy pojawiają się wczesne objawy koronawirusa:

Inkubacja wirusa wynosi 2-14 dni – w ciągu tego czasu objawy zakażenia pojawiają się u zainfekowanej osoby. Jak podają amerykańskie Centers for Disease Control and Prevention uśredniony czas od kontaktu z wirusem do wystąpienia pierwszych objawów wynosi 5 dni.

Objawy COVID-19 przypominają objawy innych infekcji układu oddechowego, dlatego początkowo łatwo pomylić ją z przeziębieniem lub grypą. U chorych na COVID-19 najczęściej pojawia się gorączka, kaszel, ból mięśni oraz zmęczenie, rzadziej występującymi objawami COVID-19 są natomiast ból gardła, ból głowy, biegunka, utrata węchu i smaku, zapalenie spojówek, wysypka oraz przebarwienia na palcach u rąk i na stopach.

U części chorych na COVID-19 występują poważne objawy zarażenia, takie jak duszności, problemy z oddychaniem, ból w klatce piersiowej, problemy z poruszaniem się i z mówieniem.

Warto podkreślić, że objawy COVID-19 są różne u różnych osób - nie u wszystkich chorych przebiegają także z podobną intensywnością. Pojawiają się zwykle po 5 dniach od kontaktu z wirusem, ale mogą również wystąpić wcześniej lub później - nawet po 14 dniach.

Testy na COVID-19

By potwierdzić COVID-19, nie wystarczy tylko analiza objawów: konieczne jest wykonanie specjalistycznych testów. Obecnie jedynymi testami, jakie zaleca Światowa Organizacja Zdrowia w celu potwierdzenia aktywnego zakażenia są testy RT-PCR, czyli tzw. testy molekularne, które - w dużym uproszczeniu - wykrywają obecność RNA koronawirusa (materiału genetycznego wirusa SARS-CoV-2).

Materiał do badania pozyskiwany jest w trakcie wymazu z nosa lub gardła pacjenta za pomocą specjalnego patyczka - tzw. wymazówki.

Badanie w kierunku COVID-19 powinny wykonać osoby, które mają objawy COVID-19, przede wszystkim kaszel, gorączkę, duszności, a także osoby, mające bliski kontakt z kimś, kto zachorował na COVID-19.

Jest ono zalecane również osobom powracające z rejonów, w których notuje się wysoką ilość zakażeń koronawirusem i tym, którzy pracują (lub odwiedzają) szpital, w którym leczeni są pacjenci chorzy na COVID-19. Testy na COVID-19 można wykonać zarówno w ramach NFZ (na testy kierują obecnie m.in. lekarze POZ), jak i odpłatnie, w placówkach prywatnych.

Naukowcy ustalili, że COVID-19 najłatwiej zarazić się drogą kropelkową, przez kontakt z mikrokropelkami wydzieliny osoby chorej, chociaż możliwa jest również powietrzna transmisja koronawirusa, gdyż przez pewien czas unosi się on w powietrzu.

Szczególne ryzyko istnieje w pomieszczeniach słabo wentylowanych.

Wirus po wniknięciu do organizmu (co jest możliwe przez usta, nos, a nawet oczy) atakowany jest przez komórki odpornościowe organizmu. Już we wczesnej fazie zakażenia w płucach wirus intensywnie się replikuje, a następnie dalej rozprzestrzenia drogą kropelkową.

Przebieg zakażenia COVID-19 jest bardzo różny. COVID-19 może przebiegać bezobjawowo (tak jest u większości dzieci do lat 15), natężeniem objawów może również przypominać łagodną infekcję układu oddechowego lub grypę.

Wreszcie, może mieć przebieg ciężki łącznie z zespołem ostrej niewydolności oddechowej, a nawet niewydolnością wielonarządową.

Zasadniczo COVID-19 może mieć trzy fazy:

• Objawy łagodne, do których zalicza się gorączkę, suchy kaszel, uczucie rozbicia, bóle mięśni, głowy, stawów.
• Zapalenie płuc, które nie stanowi zagrożenia dla życia.
• Ciężkie zapalenie płuc, którego następstwem może być zespół ostrej niewydolności oddechowej, sepsa, a nawet śmierć.

Szacuje się, że blisko 80 proc. osób chorych na COVID-19 nie wymaga leczenia szpitalnego. U jednej na 5-6 osób choroba ma natomiast cięższy przebieg.

U niektórych osób, po zakażeniu koronawirusem SARS-CoV-2, dochodzi do powstania zjawiska nazywanego burzą cytokin. Jest to ogólnoustrojowa reakcja zapalna wywoływana przez nienaturalnie pobudzone komórki układu odpornościowego, w czasie której następuje niekontrolowane wydzielanie dużej ilości prozapalnych białek zwanych cytokinami.

Białka te wpływają na wzrost, namnażanie się i niekontrolowane pobudzenie kolejnych komórek biorących udział w odpowiedzi immunologicznej organizmu. Burza cytokin jest stanem bardzo niebezpiecznym, który może prowadzić do śmierci.

Z dotychczasowych obserwacji wynika, że odporność na koronawirusa jest przejściowa i można ponownie zachorować na COVID-19.

Osoby, w u których potwierdzono COVID-19, muszą przebywać w izolacji. W przypadku łagodnego lub umiarkowanego przebiegu chorobę leczy się w domu, w ciężkich przypadkach konieczna jest hospitalizacja w szpitalu zakaźnym.

Obecnie nie ma skutecznego leku na COVID-19. W przypadku zakażenia o łagodnym przebiegu zalecane jest stosowanie leków łagodzących objawy: przeciwgorączkowych, przeciwbólowych, przeciwzapalnych. Chory musi odpoczywać, dużo pić, jeść kilka lekkostrawnych posiłków dziennie. Ponieważ choroba jest bardzo zakaźna istotne jest, by osoba chora przebywała w innym pomieszczeniu, niż reszta domowników, korzystała z własnych sztućców, a w trakcie ewentualnego kontaktu nosiła maseczkę.

W przypadku zaostrzenia objawów - gdy pojawią się problemy z oddychaniem, duszności, bardzo wysoka gorączka - chory powinien trafić do szpitala. W takiej sytuacji trzeba wezwać pogotowie, które przewiezie pacjenta do szpitala zakaźnego. Póki co nie istnieje leczenie przeciwwirusowe specyficzne dla COVID-19. Podstawą opieki nad pacjentami z COVID-19 jest objawowe leczenie ambulatoryjne z pełnym wsparciem intensywnej opieki medycznej w razie zaistniałej potrzeby.

Obecnie istnieje kilka rodzajów terapii wspomagających, które mogą być stosowane w leczeniu COVID-19 - terapia kortykosteroidami (stosowana w celu zmniejszenia nasilenia odpowiedzi zapalnej, która może prowadzić do ostrego uszkodzenia płuc i zespołu ostrej niewydolności oddechowej), leki immunosupresyjne oraz terapia immunoglobulinami.

U osób, u których po zakażeniu koronawirusem SARS-CoV-2 doszło do tzw. burzy cytokinowej, lekarze mogą zastosować immunosupresant stosowany w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów.

W leczeniu COVID-19 skuteczne może również okazać się osocze krwi osób, które pokonały zakażenie koronawirusem SARS-CoV-2 i wytworzyły swoiste przeciwciała-immunoglobuliny. Zdaniem ekspertów, przeciwciała znajdujące się w osoczu takich osób mogą potencjalnie uruchomić odpowiedź immunologiczną skierowaną przeciw SARS-CoV-2, co prawdopodobnie przyczyni się do skutecznego zwalczenia infekcji. Konieczne są jednak dalsze badania.

W Polsce do leczenia COVID-19 stosuje się m.in. leczenie wspomagające, które obejmuje leczenie objawowe, antybiotykoterapię, tlenoterapię, glikokortykosteroidy w przypadku pogorszenia funkcji oddechowych, wentylację mechaniczną oraz leki o potencjalnym działaniu przeciwwirusowym

Wirusolodzy podejrzewają, że koronawirus może mieć długoterminowy wpływ na zdrowie osób zakażonych, znacznie wykraczający poza kilkutygodniowy okres infekcji (podobnie było w przypadku zespołu SARS, który pojawił się w 2002 r).

Osoby wyleczone z COVID-19 często sygnalizują bowiem, że choroba zostawia po sobie ślady, dając powikłania w postaci długotrwałych objawów określanych jako zespół postwirusowy, takich jak zmęczenie, zaniki pamięci, bóle głowy, problemy żołądkowo-jelitowe, dreszcze, problemy psychologiczne.

U części osób dochodzi również do utraty węchu i smaku, zadyszki, upośledzenia pamięci, pojawia się również tzw. mgła mózgowa. Powikłaniem po COVID-19 mogą być również zmiany w układzie oddechowym, zwłaszcza w płucach, a także w sercu. Niektóre badania, przeprowadzone póki co na niewielkich grupach chorych dowodzą, że u 60 proc. osób, które chorowały na COVID-19 stwierdza się zmiany charakterystyczne dla przebytego zapalenia mięśnia sercowego, a u 78 proc. doszło do uszkodzenia serca.

Powikłania występują nie tylko u osób z łagodnym, umiarkowanym czy ciężkim przebiegiem COVID-19, ale również u tych, które przeszły chorobę bezobjawowo. Póki co nie wiadomo, czy są to zmiany o charakterze trwałym, czy przemijającym, ustępujące np. w rok po infekcji.

Śmiertelność z powodu COVID-19 jest nawet kilkakrotnie wyższa, niż w przypadku grypy sezonowej.

Kto najczęściej umiera z powodu COVID-19? Dotychczasowe analizy pokazują, że na śmierć z powodu COVID-19 najbardziej narażone są osoby powyżej 65 roku życia, zwłaszcza z chorobami współistniejącymi, takimi jak cukrzyca, choroby serca, nadciśnienie, choroby nerek, otyłość, choroby wątroby, nowotwory.

Na COVID-19 umierają jednak również osoby młodsze, w tym osoby bez chorób współistniejących. Jak dotąd najmłodsze ofiary COVID-19 w Polsce to osoby w wieku 18 lat.

Szczepionka przeciw COVID-19 – preparat leczniczy, wywołujący odporność przed zakażeniem koronawirusem SARS-CoV-2 (ang. Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus 2).

Szczepionka to jeden z najważniejszych elementów, dzięki któremu możemy powstrzymać epidemię.

Jak działa? Szczepionka wyzwala w organizmie człowieka naturalną produkcję przeciwciał. Stymuluje także nasze komórki odpornościowe, tak aby chroniły nas przed zakażeniem COVID-19.

Dlaczego warto się zaszczepić? Pokonanie koronawirusa jest możliwe tylko poprzez przerwanie jego transmisji z człowieka na człowieka. Szczepionka daje nam taką możliwość. Aby efekty były jak najlepsze i jak najszybsze, musimy być odpowiedzialni i solidarni. Każda osoba, która się zaszczepi, ma szansę przerwać łańcuch zakażeń. Nasze zaszczepienie się, to nie tylko ochrona dla nas. To także ochrona naszych rodziców, dziadków, dzieci i przyjaciół

Osobny boks ale taki większy żeby się wyróżniał

Dzieci rzadziej niż dorośli zarażają się COVID-19, a jeśli zachorują – choroba często przebiega bezobjawowo lub łagodnie. Jednak może pojawiać się u nich zespół objawów po przejściu COVID-19, który czasami prowadzi do ciężkich powikłań

Co to za choroba

Wieloukładowy zespół zapalny u dzieci po przechorowaniu COVID-19, nazywany PIMS (z ang. pediatric inflammatory multisystem syndrome temporally associated with SARS-CoV-2), to powikłanie po przebytym COVID-19. Jego przyczyną jest reakcja immunologiczna (naszego układu odpornościowego) na COVID-19, pojawiająca się po dwóch–czterech tygodniach od zakażenia. Występuje ona również wtedy, gdy zakażenie było bezobjawowe.

Kto choruje

Najczęściej chorują dzieci w wieku szkolnym, mediana wieku to około 9 lat.

Jakie są objawy

Choroba przypomina infekcję, nie jest jednak zakaźna. Objawia się wysoką gorączką oraz następującymi objawami:

• bólem brzucha (czasem bardzo silnym)
• biegunką
• wymiotami
• wysypką – może się pojawić w różnych okolicach ciała i może różnie wyglądać, zazwyczaj są to różowe plamy, czasem przypominają pierścienie
• zapaleniem spojówek (białka oczu stają się przekrwione, bez wydzieliny)
• czerwonymi, spierzchniętymi ustami (wyglądają jak oblizywane na mrozie)
• zmianami na języku – kolor staje się żywoczerwony, a na jego powierzchni pojawiają się drobne krostki (przypominające powierzchnię truskawki)
• obrzękiem dłoni i stóp
• znacznym osłabieniem
• powiększonymi węzłami chłonnymi
• bólem głowy
• bólem karku
• bólem gardła.

Jak przebiega choroba

Objawy mogą pojawiać się w kolejnych dniach choroby, nie muszą też być wszystkie obecne. Przebieg choroby może być różnorodny – od łagodnego do ciężkiego. Mogą również pojawiać się dolegliwości w różnych układach (dlatego nazywa się ją wieloukładowym zespołem zapalnym):

• pokarmowym – silny ból brzucha, biegunka
• oddechowym – kaszel, duszność, ból w klatce piersiowej
• krążenia (sercowo-naczyniowym) – zbyt niskie / zbyt wysokie ciśnienie lub tętno, omdlenie, krwawienia bez urazu
• moczowym (nerki) – zdecydowanie mniejsza ilość oddawanego moczu
• neurologicznym – apatia, nadmierna senność, niechęć do jedzenia, silny ból głowy, nietypowe zachowanie dziecka.

U części chorych może dochodzić do powikłań kardiologicznych, wstrząsu i niewydolności wielonarządowej.

Czy można ją wykryć w badaniach

Nie ma niestety jednoznacznego testu, który mógłby potwierdzić lub wykluczyć PIMS. Wiadomo jednak, że daje on charakterystyczne zaburzenia w badaniach laboratoryjnych (a także ich zmianę w czasie), które pomagają w rozpoznaniu. Są to m.in.: znaczne podwyższenie różnych wykładników stanu zapalnego, obniżenie stężenia limfocytów w morfologii, zaburzenia jonów i białek, a także wysokie stężenie markerów uszkodzenia serca.

Jak przebiega leczenie

O ile COVID-19 o łagodnym przebiegu może być leczony w domu pod opieką lekarza, o tyle każde dziecko, u które istnieje podejrzenie PIMS, powinno być kierowane do szpitala. Wynika to z dwóch powodów:

• stan zdrowia dziecka może się gwałtownie pogorszyć (najczęściej około piątego lub szóstego dnia od początku objawów)
• mogą pojawić się groźne powikłania, np. tętniaki naczyń wieńcowych serca – zarówno na początku choroby, jak i po kilku tygodniach.

Chorobę leczy się specjalistycznymi lekami podawanymi w szpitalu: immunoglobulinami, glikokortykosteroidami dożylnymi, lekami biologicznymi. Wczesne rozpoznanie choroby i rozpoczęcie leczenia zazwyczaj szybko poprawia stan zdrowia dziecka, zmniejsza także ryzyko powikłań.